Posted by 
Maatschappelijke waarde in projectmanagement
Financiële waarde creëren is belangrijk, maar dat is niet het enige wat belangrijk is om een project te starten als organisatie. De verwachte maatschappelijke waarde kan ook de doorslag geven om een grote investering te doen.
In een eerdere blog schreef ik al over het belang van het hebben van een doel. Ieder project moet bijdragen aan een doel. En het bereiken van dit doel wil je kunnen meten en monitoren. Dat geldt net zo goed voor maatschappelijke doelen. Voorbeelden van maatschappelijke baten die nagestreefd worden met deze doelen zijn: een beter milieu, armoedebestrijding, arbeidsparticipatie, veiligheid etc. Vaak de grote thema’s waar de politiek zich mee bezighoudt.
Wat is maatschappelijke waarde?
Maatschappelijke waarde toevoegen gaat over het goede doen voor een specifieke doelgroep. Zoals burgers die niet kunnen rondkomen, hoogbegaafde leerlingen, patiënten met diabetes, dieren in de Biesbosch. Enzovoort. Elke organisatie heeft zijn eigen doelgroep(en). Daarom is het ook zo lastig om DE maatschappelijke waarde te bepalen.
Vaak wordt maatschappelijke waarde gebruikt als antwoord op extreem bedrijfsmatig sturen wat als onwenselijk wordt ervaren. Maatschappelijke waarde is dan een soort paraplubegrip.
Manieren om maatschappelijke waarde te kwantificeren in een business case.
Om besluitvormers of financiers te overtuigen dat een project maatschappelijke waarde oplevert, is het de kunst om deze te kwantificeren.
Zo kun je op zoek gaan naar de gewenste outcome; het maatschappelijke resultaat dat je wilt bereiken. Belangrijk is dan dat je een keuze maakt: je kunt niet elk belang dienen. En vergeet niet om ook onbedoelde effecten van je project in kaart te brengen. Deze ‘bijten’ mogelijk met andere maatschappelijke doelen. Zo moet ik denken aan een uitzending van de Prijsknaller, waarbij pijnlijk duidelijk werd wat de gevolgen zijn van -goedbedoelde- kledinginzamelingsacties. De afvalberg van onze kleding ligt in Ghana… met alle problemen van dien.
Financieel maken van maatschappelijke waarde
Vervolgens moet je bedenken hoe je outcome financieel kunt maken. Er zijn grofweg drie invalshoeken:
- Kosten die worden bespaard door de investering, zoals besparingen op gezondheidszorgkosten door het verminderen van ziektes.
- Kosten die worden vermeden, zoals de kosten van werkloosheidsuitkeringen.
- Kosten die in de toekomst gemaakt moeten worden, omdat nu dingen niet goed geregeld zijn.
Ook kun je beschrijven wat gebeurt er als jouw project niet gestart wordt. Misschien moet je wel investeren om de huidige status quo te behouden en het maatschappelijke doel niet te laten verslechteren. Of heb je een goedkopere manier om hetzelfde doel te bereiken. Ook dat is maatschappelijke waarde.
Niet-monetaire maatschappelijke waarde
Een andere manier om waarde te hangen aan sociale impact, is niet-monetair. Denk aan het meten van de verbetering van de kwaliteit van leven of de tevredenheid van de gebruikers van een dienst. Een goed proces met burgers en andere stakeholders levert potentieel maatschappelijke waarde. Als je niet geholpen wordt (=geen resultaat krijgt), maar wel met een goede uitleg, of als je binnen 1 dag weet waar je aan toe bent, dan kan dat ook waarde opleveren. En als je het niet goed doet, ook veel waarde verwoesten, zoals we gezien hebben bij de Toeslagen en in Groningen.
Je kunt ook output kijken, bijvoorbeeld het aantal arbeidsgehandicapten dat een plek op de arbeidsmarkt heeft verworven, of het aantal vluchtelingen dat een traject gevolgd heeft om de Nederlandse taal te leren. Je veronderstelt dan dat jouw project als enige op een positieve manier heeft bijgedragen aan het realiseren van deze maatschappelijke waarde. Zolang je deze aanname vermeldt hoeft dat geen probleem te zijn, maar pas op dat je geen directe oorzaak/gevolg relaties legt, die niet waar zijn of dat je een te grote broek aantrekt wat betreft het effect van je project. Toch kun je ook met output getallen een indicatie geven van de maatschappelijke waarde die gecreëerd wordt.
Meer weten of even sparren? Stuur me een DM. Ik lees en beantwoord alle mail zelf.
Foto door Anna Shvets via www.pexels.com.